نگرشی نوین بر تاریخ و علوم قرآنی

نگرشی نوین بر تاریخ و علوم قرآنی

کتاب نگرشی نوین بر تاریخ و علوم قرآنی تالیف خانم‌ها فائزه عظیم زاده اردبیلی، دکتر بی بی سادات رضی، دکتر اعظم پویا زاده می‌باشد که پیرامون تاریخ و علوم قرآنی نوشته شده است. در آن بعضی از مباحث مهم علوم قرآن همچون مساله وحی ، نسخ، محکم و متشابه ، مکی و مدنی، اعجاز قرآن ، حروف مقطعه و... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از آنجا که مؤلفین محترم از اساتید دانشگاه هستند سعی نموده‌اند مطالب را به گونه‌ای که مورد پسند دانشجویان قرار گیرد به رشته تحریر در آورند و موضوعات آن را به صورتی ساده و قابل فهم بیان نمایند. نظم منطقی در ترتیب مباحث کتاب رعایت نشده و مطالب آن از اتقان و استحکام علمی برخوردار نمی‌باشد، از این رو ممکن است پاسخگویی نیاز علمی دانشجویان علوم قرآنی و قرآن پژوهان نباشد. کتاب دارای دو مقدمه (ناشر و مؤلفین) و یازده فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به شرح زیر است: فصل اول: مباحثی پیرامون آیات و سوره‌ها: شامل: آیه و مباحث آن، سوره و مباحث آن. فصل دوم: نزول قرآن و کیفیت تدوین آن. فصل سوم: بررسی منشاء اختلاف قراءات: علل اختلاف قراءات، حدیث احرف سبعه. فصل چهارم: بررسی سور حروف مقطعه. فصل پنجم: بررسی پدیده وحی و صور آن: اقسام وحی، تفاوت وحی با الهام تاریخ نزول وحی، مراحل مختلف وحی، مراحل نزول قرآن. فصل ششم: بررسی اسامی و عناوین قرآن کریم. فصل هفتم: بررسی ابعاد اعجاز قرآن شامل: اعجاز در لغت، شرایط معجزه، انواع معجزه، راه اثبات اعجاز قرآن، جنبه‌های اعجاز قرآن. فصل هشتم: محکم و متشابه: محکم و متشابه در لغت، محکم و متشابه از دیدگاههای مختلف، محکم و متشابه در قرآن، تاویل قرآن، عالمان به تاویل. فصل نهم: اسباب النزول و اهمیت آن: معنای لغوی اسباب، اهمیت و فوائد شناخت اسباب النزول، انواع آیات و سور قرآنی در خصوص اسباب النزول. فصل دهم: بررسی اجمالی ناسخ و منسوخ : علم ناسخ و منسوخ، نسخ در لغت و اصطلاح تفاوت نسخ و تخصیص، امکان وقوع نسخ، تفاوت نسخ و بدا، اقسام نسخ. فصل یازدهم: گذری بر مبحث مطلق و مقید . ویژگی‌ها ۱- فصل دهم (بحث نسخ): در این فصل پس از تعریف نسخ، حکم نسخ را بیان می‌کند که حکم ناسخ گاه سخت تر از منسوخ، گاهی آسانتر از آن و گاه مساوی با آن است. ۲- در همین فصل، تفاوت بین نسخ و بدا را به خوبی شرح می‌دهد. ۳- فصل پنجم (تعریف وحی): در این فصل پس از تعریف لغوی وحی، اقسام آن را بیان و در ادامه تفاوت‌های اصلی وحی و الهام را ذکر می‌نماید. ۴- فصل نهم (اسباب النزول): در این فصل پیرامون فرهنگ‌های قرآنی بحث نموده و فرهنگ‌های موجود در عربستان را بحث می‌نماید و در ادامه اهمیت و فوائد شناخت اسباب نزول را توضیح داده و برای آن ۷ فائده ذکر می‌نماید. ۵- فصل سوم (منشاء اختلاف قراءات): در این فصل، اقوال پیرامون حدیث احرف سبعه را ذکر و در ادامه جواب آنها را بیان می‌کند. اشکالات ۱- کتاب از نظر تایپ، غلط های فراوانی در آن یافت می‌شود. ۲- مطالب کتاب دارای نظم منطقی نیست و خود مطالب فصول هم ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند. ۳- برخی از آیات قرآن اشتباه تایپ شده و بعضی دیگر افتادگی دارد.