سرگذشتهاى تلخ و شیرین قرآن

سرگذشتهاى تلخ و شیرین قرآن

پیشگفتار جاذبه داستانهاى واقعى بسم الله الرحمن الرحیم آنچه از قدیم الایام در میان تمام جوامع بشرى از هر قشرى و هر صنفى علاقمند بیشتر داشته است داستان و سرگذشت گذشتگان است و اکنون نیز با وجود گسترش علم و اطلاعات فرهنگى ، اجتماعى و اخلاق ، آنچه بیشتر موجب استقبال قرار گرفته داستانها و رمانهاست که آثارى غیرمستقیم در روح و جان افراد بشر دارد و از این طریق مى توان حقایق و معارف را به آنان منتقل ساخت . و قرآن کریم به همین نقش مثبت داستان اشاره کرده و مى فرماید: لقد کان فى قصصهم عبره لاولى الا لباب (۲) در بیان آثار و سرگذشت گذشتگان عبرتى است براى صاحبان خرد. و قرآن خود بصورت عملى آن را اجرا نموده و سرگذشت پیامبران و اصحاب آنان را بیان داشته و انسانها را تشویق کرده است و بیست بار با ذکر سرگذشت بدکاران ، بدسیرتان ، منحرفین ، منافقین و گفتار مشرکین از نیات پلید آنان در طول تاریخ پرده برداشته و مسلمانان را به هوشیارى در مقابل آنان دعوت کرده است و به تبعیت از قرآن کریم ، بزرگانى همچون استاد شهید حضرت آیت الله مطهرى به این کار مهم دست زد و اولین کتاب خود را که داستان راستان بود جهت ارتباط بیشتر نسل جوان با حوادث شیرین و آموزنده صدر اسلام منتشر کرد و آن را افتخارى براى خود به حساب آورد و در برابر کسانى که با مساءله داستان نویسى با بى توجهى و کم ارزشى برخورد مى کردند بى اعتنا بود و دیدیم آن حرکت درس خوبى بود تا کسانى که این قدرت را دارند از طعنه دیگران نترسند و انجام وظیفه نمایند. داستانهاى قرآن و آنچه با قرآن ارتباط دارند از ویژگیهاى خاصى برخوردار است که ما در اینجا به بعضى از آنها به اختصار اشاره مى کنیم .

ویژگیهاى داستانهاى این کتاب ۱ - استوار بر حقایق در طول تاریخ اذهان و کتابها پر از افسانه هاى خیالى است که هیچ حقیقت و واقعیتى در خارج ندارند بلکه ساخته فکر سازندگانشان هستند و هر کسى بسته به نگرش و فکر خود افسانه هایى را ساخته و آن را نقل و ترویج کرده است و غالبا این سعى ، بار مثبتى نداشته و فقط جنبه سرگرمى داشته است . بخصوص در دوران کهن و قدیم ؛ و از صدر اسلام براى مقابله با قرآن ، افسانه هایى براى مردم بیان مى کردند تا بتوانند جلوى نفوذ و گسترش قرآن را بگیرند ولى داستانها و سرگذشتهایى که در قرآن نقل مى شود از منابع تاریخى جمع آورى گشته و تماما حقیقت داشته و قابل پیروى و عمل بوده و مى توان از آنها درس و عبرت گرفت . ۲ - بیان ایدئولوژى حق و باطل آنچه بصورت غیرمستقیم مى توان از میان داستانها و سرگذشتهاى قرآن بدست آورد این است که هر گروه از حق و باطل ضمن ایفاء نقش ، فکر و ایده خود را بیان نموده و نیات قلبى خود را به ظهور مى رسانند. اگرچه بسیار اتفاق افتاده است که آنان عملى را براى مقابله با اسلام و قرآن انجام مى دادند ولى هنگامى که در خلوت با همدستانشان شروع به صحبت مى کردند به حقیقت قرآن و عظمت آن اعتراف مى نمودند. ولى در مجموع با خواندن این سرگذشتها مى توان ایدئولوژى ایمان و کفر را نیز یاد گرفت و یاران حق و باطل را شناخت و با پافشاریها و جانبازیها و رشادتهاى آنان در حمایت از حق آشنا شد. ۳ - تنوع یاران حق از ویژگیهاى مهم یاران حق ، عمومیت شرکت کنندگان است . زیرا قرآن و معارف قرآن مطابقت کامل با فطرت انسان دارد و همه را به طرف خود جذب مى نماید و این نکته در داستانهاى قرآن بخوبى پیدا و هویداست ، از کودک در گهواره همچون عیسى بن مریم علیه السلام و یا موسى بن عمران علیه السلام و خواهر خردسال او تا پیامبران بزرگ همچون شیخ الانبیاء حضرت نوح علیه السلام نام برده مى شود. در حماسه سراسر شور و عشق عاشورا از کودک شش ماهه همچون على اصغر و نوجوانى به نام قاسم و جوانى به نام على اکبر و پیرمردهایى چون حبیب بن مظاهر شرکت دارند و در میدان حفظ قرآن چه کودکانى که قبل از رسیدن به سن تکلیف تمام قرآن را حفظ کرده اند و موجبات شگفتى تمام شنوندگان و بینندگان را فراهم مى آورده اند و همچنین شاگردانى در مکتب ائمه تربیت شده اند که کثیرى از آنان مانند فضه خادمه ، بیست سال در تمام عمر خود جز با قرآن سخن نگفت و آنچه خود مى خواست و آنچه در جواب دیگران مى گفت فقط با قرآن مى فهماند در حالى که در صف باطل ، شرکت کنندگان از صنفهاى مشخص هستند و عموما قاسطین ، ناکثین و مارقین و یا طرفداران زر و زور و تزویر مى باشند و طرفداران و حامیان و تربیت شدگان آنان از افراد عقب افتاده و احمقى هستند که کورکورانه و بدون هیچ گونه تفکرى از آنان پیروى کرده و براى راه خود هیچگونه هدفى را منظور نکرده و منطقى جز منطق زور نداشته و در گمراهى خود اصرار دارند. ۴ - تازگى و ایجاد ارتباط از ویژگیهاى مهم و اساسى قرآن ، تازگى و طراوت آنست چه در زمان نزول قرآن و چه بعدها توانست قلوب انسانها را تسخیر کند. در آن زمان نه تنها قلوب انصارى را تسخیر کرد بلکه یهود که مردمانى لجوج و اهل عناد بودند وقتى قرآن را مى شنیدند وجدانشان بیدار شده و نمى توانستند خود را کنترل نمایند و بى اختیار به زمین افتاده و سجده مى کردند: چنانچه فرمود: ان الذین اوتو العلم من قبله اذا یتلى علیهم یخرون للاذقان سجدا . وقتى قرآن براى مؤ منین به تورات خوانده مى شد با چانه هاى خود سجده کنان به زمین مى افتادند. اسلام با عرضه کردن واقعیت دین و احکام و مبانى آن همراه با استدلالهاى روشن و بدون هیچگونه تحمیل عقیده و تقلید کورکورانه ، قلوب مردم را فتح کرده و آنها را جذب خود مى کند و همین شناخت باعث مى شود تا آنان با فداکارى و از خودگذشتگى در راه پیشبرد اهداف عالیه اسلام جان نثارى کنند. ولتر از قول بولن ویلى دیه مى گوید: آیین محمد صلى الله علیه و آله چنان خردمندانه است که براى تبلیغ آن هیچ نیازى به جبر و قهر نیست . کافى است که اصول آن را به مردم بفهمانند تا همه بدان بگرایند. اصول دین محمد صلى الله علیه و آله چنان با عقل انسانى سازگار است که در مدتى کمتر از پنجاه سال اسلام در قلب نیمى از مردم روى زمین جاى گرفت . برنارد شاو مى نویسد: من همیشه نسبت به دین محمد صلى الله علیه و آله بواسطه خاصیت زنده بودن شگفت آورش نهایت احترام را داشته ام . به نظر من اسلام تنها مذهبى است که استعداد توافق و تسلط بر حالات گوناگون و صور متغیر زندگى و مواجهه با قرون مختلف را دارد من چنین پیش بینى مى کنم (و هم اکنون هم آثار آن پدیدار شده است ) که ایمان محمد صلى الله علیه و آله مورد قبول اروپاى فردا خواهد بود. چه نوع داستانى را بخوانیم ؟ اما حال که ضرورت و اهمیت داستان نویسى مشخص گردید باید به این سؤ ال پاسخ گفت که چه داستانى را باید مطالعه کرد؟ آیا هر داستان و یا هر کتاب داستانى قابل مطالعه است ؟ آیا نباید در خوراک فکر توجه کرد؟ همانگونه که امام باقر علیه السلام فرموده : تعجب مى کنم از کسانى که در خوراک تن و بدن دقت مى کنند ولى در خوراک روح خود فکر نمى کنند! آیا مى شود به هر کتابى و به هر نویسنده اى اعتماد کرد و یا اینکه باید با دقت کافى ابتدا به هدف نویسنده و اهدافى که داستان دنبال مى کند پى برد. چه بسا دیده و شنیده مى شود افراد و جوانانى با خواندن یک داستان آموزنده و زندگى سعادتمندانه اى را در پیش گرفته و هدایت شده اند و همچنین مسیر فکرى عده اى با خواندن یک داستان تغییر پیدا کرده و براى همیشه گمراه گشته اند. چه خوب است حالا که مى خواهیم اوقات فراغت خود را پر نموده و در این راه از خواندن و مطالعه استفاده نماییم از داستانهایى استفاده کنیم که واقعیت داشته و براى گذشتگان تجربه شده است . اما اینک ما در صدد آن هستیم که از میان هزارها داستان تلخ و شیرین اتفاق افتاده در صدر اسلام ، بعضى از آنها را براى شما نقل نماییم تا با تاریخ قرآن و سرگذشتهاى آن بیشتر آشنا شوید و ایمانمان به یقین تبدیل شود و اینجانب به شما عزیزان این اطمینان را خواهم داد که ممکن نیست کسى این کتاب را مطالعه نماید و در پایان تصدیق به حقانیت مکتب مقدس ‍ اسلام و کتاب مقدس آسمانى ما قرآن و آورنده آن ننماید و به عظمت آن اعتراف نکند. بدیهى است در زمان ما که صنعت و تکنولوژى پیشرفت چشم گیرى نموده است و جوانان بدنبال آن هستند که زندگى آینده خود را انتخاب نمایند. دیده مى شود عده اى از جوانان فریب خورده براى ارضاء خود و تاءمین گمشده خود به دنبال مدها و لباسها و رفتارهاى زودگذر مشغول مى شوند غافل از آنکه هیچ یک از آنها نمى تواند نیاز او را تاءمین کرده و پاسخ مثبت دهد - بلکه روز به روز عطش او بیشتر شده و آنقدر ادامه مى دهد که بعضا موجب هلاکت او مى شود - بحمداله پیرو فعالیتهاى بسیار که به برکت نظام مقدس جمهورى اسلامى و هدایتهاى آن پیر فرزانه رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت امام خمینى (قدس سره الشریف ) و رهبریهاى مقام معظم رهبرى ولى امر مسلمین حضرت آیت الله العظمى خامنه اى مدظله العالى و تشویقهاى معظم له و تلاش دولت خدمتگذار در جایگزینى و احیاء فرهنگ قرآن و تشکیل محفلهاى قرآنى و شبى با قرآن ، نمایشگاههاى علوم قرآنى ، و سرمایه گذاریهاى خوب در این زمینه ، امید آن مى رود تا روزى شعاع نورانى قرآن بتواند تمام دلها را جذب و نورانى نماید. بدین منظور اینجانب نیز فکر کردم نقشى در این حرکت الهى داشته باشم و بتوانم با تدوین کتابى تحت عنوان سرگذشتهاى تلخ و شیرین قرآن ، خاطرات و رشادتهاى پیامبر صلى الله علیه و آله و یاران و اصحاب آن حضرت در جهت تبلیغ قرآن و حفظ آن را بار دیگر زنده نمایم و بدینوسیله قلوب جوانان را به این طریق سیراب کرده و آنان را با گذشته قرآن آشنا نمایم . ضمنا اگر به مطلبى برخورد نمودم که احساس مى کردم مفید است آنها را نیز نقل کرده ام . از عموم عزیزان تقاضا دارم اینجانب را از نظرات و انتقادات خود بهره مند نمایند. امید است مقبول درگاه حق واقع شود. و من الله التوفیق حاج شیخ غلامرضا نیشابورى اسد آباد - ۲۰/۷/۱۳۷۴