Imam Mahdi (a.j)

Muhammad bin Hassan (a.j) (aliyezaliwa 255 AH), anayejulikana kwa vyeo kama vile Imam Mahdi, Imam al-Zaman na Hujjat ibn al-Hassan, ni Imamu wa kumi na mbili na wa mwisho wa Maimamu wa Kishia ambaye Uimamu wake ulianza baada ya kifo cha Imam Hassan. Askari (as) mwaka wa 260 Hijiria na utaendelea mpaka baada ya kudhihiri kwake katika zama za mwisho. Kwa mujibu wa Mashia, yeye ndiye Mahdi aliyeahidiwa ambaye atatokea baada ya muda mrefu wa kutokuwepo.   Kwa mujibu wa vyanzo vya Shia, serikali ya Bani Abbas katika Uimamu wa Imam Hassan Askari (a.s) ilitaka kumtafuta mtoto wake wa kiume kama Mahdi na mrithi wa baba, na kwa hivyo kuzaliwa kwa Imam Zaman kulifanywa kuwa siri na  isipokuwa masahaba wachache maalum wa Imam wa 11 wa Kishia, hakuna ambaye alijua. Kwa ajili hiyo, baada ya kifo cha Imam Askari (AS), Mashia wengi walitilia shaka na kuibuka madhehebu katika jamii ya Shia na kundi la Mashia likamfuata Jafar Kadhab, ami yake Imam Zaman. Katika mazingira haya, maagizo ya Imam al-Zaman, ambayo kwa ujumla yalielekezwa kwa Mashia na kufikishwa kwa watu na manaibu maalum, yalipelekea kuanzishwa tena kwa Ushia; Kiasi kwamba katika karne ya nne Hijria, kati ya madhehebu yaliyokuwa yamefarakana kutoka kwa Mashia baada ya Imamu wa Kumi na Moja, ni Mashia wa madhehebu ya Maimamu Kumi na Wawili pekee waliobaki.   Baada ya kifo cha baba yake, Imam al-Zaman alikuwa katika Ghaiba ndogo na wakati huu alikuwa akiwasiliana na Mashia kupitia manaibu maalum wanne. Kwa mwanzo wa Ghaiba kubwa 329 Hijria, uhusiano wa watu na Imam al-Zaman (a.j) kupitia manaibu maalum pia uliisha. Kwa mujibu wa Mashia, Mahdi (a.j) yu hai mpaka atokee pamoja na Isa (as). Wanachuoni wa Kishia wametoa maelezo kuhusu sababu na maelezo ya maisha marefu ya Imam al-Zaman.   Kwa mujibu wa Mashia, Imamu wa Kumi na Mbili atatokea mwishoni mwa wakati na pamoja na masahaba wake watasimamisha serikali ya ulimwengu na kuijaza dunia iliyojaa dhulma kwa uadilifu. Katika riwaya za Kiislamu, nasaha za Waislamu za kumngoja Mwokozi zimesisitizwa sana na Mashia wanazichukulia riwaya hizi kuwa ni za kusubiri ujio wa Imam al-Zaman.   Wafasiri wa Kishia, kwa kutegemea riwaya za maasum, wamezingatia baadhi ya aya za Qur'ani Tukufu kuwa zinamrejelea Imam wa Zama. Riwaya nyingi zimepokewa kuhusu Imam al-Zaman, maisha na Ghaiba yake, na utawala wake, na vitabu vingi vya hadithi vimeandikwa kwa lengo la kuelezea riwaya hizi. Mbali na vitabu vya Hadith, kazi nyingi zilizoandikwa na za uchambuzi zimeandikwa kuhusu Imam al-Zaman.   Kulingana na vyanzo  vya Sunni, mtu anayeitwa Mahdi anahesabiwa kuwa mwokozi wa apocalypse na anahesabiwa kuwa ni kizazi cha Mtume (SAW), lakini wengi wao bado wanaamini kwamba atazaliwa katika zama za mwisho. Wakati huo huo, baadhi ya wanachuoni wa Kisunni, kama vile Sibt Ibn Jozi na Ibn Talha Shafi'i, kama Mashia, wanaamini kwamba Mahdi Aliyeahidiwa ni mtoto wa Imam Hassan Askari.   Dua na dhikr nyingi zimesimuliwa kuwasiliana na Imam wa Zama wakati wa Ghaiba; Kama vile dua ya ahadi, dua ya Nudbah, ziyara ya Al-Ayasin na sala ya Imam al-Zaman. Kwa mujibu wa baadhi ya hadithi, kukutana na Imam wa Zama katika wakati wa Ghaiba pia kunawezekana, na baadhi ya wanachuoni wa Kishia wametaja hadithi katika vitabu vyao kuhusu baadhi ya watu kukutana naye. Maeneo mengi katika sehemu mbalimbali yanahusishwa na Imam wa zama, Ikiwa ni pamoja na Samarra, Msikiti wa Sahalah huko Kufa na Msikiti wa Jamkaran huko Qom.