Dizim quvvəsi ay bala, gözüm ziyası ay bala,

Ayağa dur qocalmışam, əlim əsası ay bala ².

O bağbanam od tutub yanıb fəğana gəlmişəm,

Əsibdi sərasər xəzan bu gülüstana gəlmişəm,

Solub gülüm, yanıb dilim, qəmində cana gəlmişəm.

Gedibdi əldən ömrümün gözəl səfası, ay bala.

Oğul, şil olsun əlləri, səni bu hala kim salıb?

Bu zarü bi pənahidən qərarü-səbrü-tab alıb.

Göz aç oyan qərib atan cənazən üstə tək qalıb,

Ürəkdə dərdü-qüssəmin yox intəhası, ay bala.

Dəyibdi yara başına şeküftələndi lalə tək,

Düzüldü qətrə-qətrə qan o gül üzündə jalə tək,

Dolubdu laxta qanilə iki gözün piyalə tək,

Gələydi sinəmə mənim gözün qadası, ay bala.

Əli əkbərin (ə) vidası

Xeymədən ki, nazilə Əkbəri çıxartdılar,

Rubəru qabağına Əsğəri çıxartdılar.

Gördülər Səkinəni qaçdı qəm otağına,

Çıxdı xeymədən alıb Əsğəri qucağına,

Gətdi sürətilə tez Əkbərin qabağına,

Durdu birdən ağladı, məhşəri çıxartdılar.

Bülbülə nə hal olar görsə qönçə yarpağın,

Əkbərin dolub gözü şiri-xari görcəyin,

Aldı öpdü ləblərin bir də öpdü qundağın,

Ta bələkdən açdılar əlləri çıxartdılar.

Ta iki susuz dodaq dəmbədəm öpüşdülər,

Gərdi-matəmə hərəm, yeksərə bələşdilər,

Hey olar öpüşdülər, hey bular mələşdilər,

Əl gedib bağlara zülfləri çıxartdılar.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

Common title

View

İmamın (ə) zəban halı (nöhə)

Axır nəfəsdi bir ata de, can deyim sənə,

Az qaldı cənnətə olasan rəhsipar, oğul.

Qəlbim çox istəyir açasan qanlı gözlərin,

Bir də görüm gözün giləsin aşkar, oğul.

Bir yol nigah edib yenə yumsan da yum gözün,

Baxsa oğul ata üzünə əcri var, oğul.

Ey məhzəri Rəzuli-Xudayi-cahan oğul,

Vey aftabi-ömrünə həft asiman oğul.

Yeddi qədəm cənazənin üstə sürünmüşəm,

Yetişmişəm bu gül bədənə nimə can oğul.

Ey ömrümün dadı, gözümün nuru, aç gözün,

Can üstəyəm gülür mənə bu kufiyan, oğul.

Tapşırmışam ki, qəbridə də bir yataq, Əli,

Sənsiz dözəmməz bilirsən, mehriban oğul.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Əli Əkbərin başı üstündə İmamın zəban halı (rövzə)

Haraya Əkbərinin gəldi Seyyidüş-şühəda,

Alışdı yandı ürək, səsləndi va vələda.

Qərarü-səbrini dildən oğul qəmi aldı,

Qalanda yeddi qədəm torpağa özün saldı.

Süründü torpağın üstə o zarü-delxəstə,

Gəlib yetişdi cavan oğlunun başı üstə.

Sıxıldı qəlbi, cahan tirə tar olub gözünə,

Üzün qoyubdu o dəm mehriban oğul üzünə.

Dedi oğul, gözün aç hal zarını bildir,

Bəyana gəl, məni-bidad xahi bir dindir.

Yanır yanan ürəyim suzi iştiyaqında,

Bu qan nə qandi Əli, var gözəl dodağında.

Dedi ilahi, özün şahid ol bu əhvala,

Salıblar zülmilə gör Əkbərimi nə hala.

Bilirlər yalqız Hüseynin əlində yox çarəsi,

Görürlər oğlum ölüb hey vururlar dil yarası.

Məni salıbdı cavan oğlunun qəmi dildən,

Belə güman edirəm Əkbərim gedib əldən.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Oğul qəmi (rövzə)

Səsləyər baba, yetiş imdadıma bəs hardasan?

Əl-aman səs ver yanan fəryadıma, bəs hardasan?

Gəl yubanma xeymələrdən dadıma, bəs hardasan?

Ah-naləmdən töküldü suz əgər torpağa,

Peykərindən qan axır dəşti-bəla səhrasına,

Qan tökür qüdsiyan insan kimi qovğasına,

Lalə nəqşin qan çəkibdir surəti-zibasına,

Ox dəyib yorğun düşüb meydanda əfsər torpağa.

Surətindən qan axır yoxdu yarasın bağlayan,

Vəhşəti Kərbü-bəladan qərqi-qəmdir asiman,

Qaməti şahzadəni puşeş edib tirü-kəman,

Gör nə halilə yıxıldı qanlı peykər toprağa.

Əl-qərəz gəldi hicazın şahı meydana o gün,

Sərzəmini-Kərbəla gördü batıb qana o gün,

Qan veribdi Əkbəri ayini-Qurana o gün,

Başda bir yara düşüb manəndi Heydər torpağa.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

Əkbərin imdad istəməsi (rövzə)

&nbsp;

Cavanani-bəni-haşim, gəlin Əkbər batıb qana,

Vücudü pər-pər olmuş, gül kimi düşmüş biyabana.

Aparın xeyməyə bu gül bərg təri,

Görə əhli-hərəm bu qanlı peykəri.

Mənim yox taqətim, oğlum ölüb, qəddim kaman oldu,

İşıqlı ulduzum ərşi-şəhadətdə nihan oldu.

Salıb dildən məni bu dilbəndi-Rəsul,

Oğul vay səslərəm pərişanü-məlul.

Həzrət Hüseynin (ə) zəban halı

Dur yatma qətligahida ey qəhrəmanım Əkbər,

Yox dizlərimdə taqət, ey mehribanım Əkbər.

Cəddim düşəndə yada fövrən sənə baxardım,

Cəddim şəbihi oğlum, qol boynuna salardım,

Peyğəmbəri Xudanın mən ətrini alardım,

Adın olubdur əlan virdi zəbanım, Əkbər.

Aç gözlərin Əli can, ollam gözün fədası,

Dəysin mənə bu çöldə ol gözlərin qadası,

Əndazədən çıxıbdır görrəm başın yarası,

Olsun sənə Əli can, qurban bu canım, Əkbər.

Zeynəb gəlib qabağa səslərdi can Hüseynim,

Ey Fatimə nişanı, ruhi-rəvan Hüseynim,

Oğlun ölüb, yoxundur tabü-təvan Hüseynim,

Yatmış əbanın içrə cismimdə canım, Əkbər.

Əllər başında səslər ol bülbüli Mədinə

Qurban olum deyərdi, qardaş bacın Səkinə,

Zülm etdi Kufə əhli mən bikəsü həzinə,

Ağzımda teşnəlikdən dönmür zəbanım, Əkbər.

İmamın oğluna zəban halı

Dur yatma bu meydanda cavanım Əli Əkbər,

Qoyma çıxa hicrində bu canım, Əli Əkbər.

Əli can bala lay-lay.

Əxyamda gözləyər yolunu əmmələr, ağlar,

Olmuş bu qəmində bacılar didətər ağlar,

Bu halətinə o hərəmi xunciyər ağlar,

Ruzu-şəb olan virdi zəbanım, Əli Əkbər.

Aç gözlərini bax mənə ey cəddimə bənzər,

Qoyma yumula heyfdir oğlum, ala gözlər,

Gəhvarədə bu halına ağlar Əli Əsğər,

Yandırma məni ruhu-rəvanım, Əli Əkbər.

Səslədi cavanlarını meydani-bəlayə,

Ta Əkbəri həml eləyələr xeyməsərayə,

Salalar xeymədə gəl cisminə sayə,

Yoxdur vəli durmağa təvanım Əli Əkbər.

Ta yetdilər meydana ürək dağladı Əbbas,

Baxdı o yaralı balaya, ağladı Əbbas,

Ağuşa aldı, gözünü bağladı Əbbas,

Səslərdi əmi dur səni canım, Əli Əkbər.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

İmamın zəban halı

&nbsp;

&nbsp;

Tapdı oğlun o çətin vəqtidə del xəstə imam,

Dedi oğlum necə gör bikəs atan cana gəlib.

Evimi yıxdılar oğlum, sən əqəllən gözün aç,

Hər bəla vardı məni-zarü-nəvaxanə gəlib.

Atanı gör nə günə qoydu sənin dərdü-qəmin,

Bükülüb qaməti, göz yaşı dönüb qanə gəlib.

Yumulan gözlərin aç, dərdimə qıl çarə oğul,

Qoca vaxtında atan çarəvü-dərmanə gəlib.

Niyə dindirmirsən oğlum ürəyi qan atanı,

Fikr edirsən bala didarına biganə gəlib?

Yıxılan ərsədə sən can verən həsrətlə mənəm,

Bu ölüm başının üstə məni-nalanə gəlib.

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

Mərsiyələr Kitabından

&nbsp;

&nbsp;

Tapdı oğlun o çətin vəqtidə del xəstə imam,

Məddahlıq və mərsiyələr

Qurani-kərim buyurur: «Əgər Allah insanların bir qismini digər qismi ilə (müşrikləri möminlərlə) dəf etməsəydi‚ sözsüz ki‚ içərisində Allahın adı çox zikr olunan soməələr (rahiblərin yaşadığı monastırlar)‚ kilsələr‚ məbədlər və məscidlər dağılıb gedərdi (darmadağın edilərdi).

Allahın məscidlərində Onun adının çəkilməsinə maneçilik törədənlərdən və onların xarab edilməsinə, dağılmasına çalışanlardan daha zalım kim ola bilər?! Halbuki, onlar oraya (məscidlərə), ancaq qorxa-qorxa girməli idilər. Onları dünyada rüsvayçılıq‚ Axirətdə isə böyük əzab gözləyir!»

320. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Zalım şəxsin hakimiyyəti zamanı ... məscidlər dağıdılar‚ ilahi sünnə və dini dəyərlər tərk edilər».

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

MƏSCIDI SÖKMƏK

318. Abdullah ibn Sənan nəql edir: «İmam Sadiqdən (ə) soruşdum: «Cənabətli və heyizli şəxs məsciddən öz malını – əşyasını götürə bilərmi?» Buyurdu (ə): «Bəli‚ lakin (belə şəraitdə) məscidə bir şey qoya bilməz.»

319. Zürarə nəql edir: «İmam Baqirdən (ə) soruşdum: «Necə olur ki‚ heyzli qadın məscidə qoyduğu şeyi götürə bilər‚ amma oraya bir şey qoya bilməz?» İmam (ə) buyurdu: «Çünki heyzli şəxs əlindəki malı başqa bir yerə də qoya bilər‚ amma məsciddəki malını, təbii ki‚ oradan götürməlidir.»

&nbsp;

&nbsp;

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

CƏNABƏTLI ŞƏXSİN VƏ YA HEYZLI QADININ MƏSCIDƏ BIR ŞEY QOYMASI

8.24 MƏSCIDI MURDARLAMAQ

308. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Məscidlərinizi hər cür natəmizlikdən uzaq saxlayın.»

309. Rəsulallah (s): «Agah olun! Məscidlər nəcis və murdara uyğun deyil! Məscidlər, yalnız Allahı yada salmaq‚ namaz qılmaq və Quran oxumaq üçündür.»

8.25 CƏNABƏTLI VƏ HEYZLI ŞƏXSİN MƏSCIDDƏ DAYANMASI

Qurani-kərim: «Ey iman gətirənlər! Sərxoş ikən nə dediyinizi anlamayana qədər və cünub olduğunuz zaman – yol ötən müsafirlər müstəsnadır – qüsl edənədək namaza (namaz qılınan yerlərə) yaxınlaşmayın!»

310. İmam Əli (ə): («Yol ötən müsafirlər müstəsnadır» ayəsini şərh edərkən) Məqsəd budur ki, cənabətli şəxs məsciddən keçib-gedə bilər‚ amma orada otura bilməz.»

311. İmam Baqir (ə): «(Həmin ayənin şərhi zamanı) Məqsəd budur ki, cənabətli olan halda namaz qılınan yerlərə (məscid), yalnız keçib-getmək surətilə daxil olun.»

312. Zürarə və Məhəmməd ibn Müslim belə rəvayət edir: «İmam Baqirə (ə) dedim: «Heyzli və cənabətli şəxs məscidə daxil ola bilərmi?» Buyurdu (ə): «Heyzli və cənabətli şəxs‚ keçib-getmək məqsədi istisna olmaqla‚ başqa heç bir niyyətlə məscidə daxil ola bilməz! Allah-Təala buyurur: «Cünub olduğunuz zaman – yol ötən müsafirlər müstəsnadır – qüsl edənədək namaza (namaz qılınan yerlərə) yaxınlaşmayın!»

313. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Heç bir cənabətli və heyzli şəxsə məscidə daxil olmaq olmaz!»

314. Rəsulallah (s): «Allah-Təala mənim üçün üç xüsusiyyəti bəyənilməmiş saydı. Mən də‚ övladlarımın arasında olacaq özümdən sonrakı canişinlərimə və onların ardıcıllarına bu xüsusiyyətləri bəyənilməmiş sayıram ... (onlardan biri də) məscidə cənabətli halda daxil olmaqdır.»

315. İmam Baqir (ə): Cənabətli və heyzli şəxs ... keçib-getmək məqsədilə məscidə daxil ola bilər, lakin orada otura bilməz! İki daha əzəmətli‚ hörmətli məscidlərə yaxınlaşmamalıdır.»

316. İmam Baqir (ə): «Kim Məscidül-həramda və ya Məscidün-Nəbidə yatarsa və yuxuda ikən boynuna cənabət qüslü gələrsə‚ təyəmmüm etməlidir. O‚ məscidi tərk edərək qüsl almadan‚ orada təyəmmümsüz hərəkət edə bilməz. Heyzli qadın da belə etməlidir. Başqa məscidlərdə isə orada oturmadan kecib gedə bilərlər.»

317. İmam Sadiq (ə): «Boynunda cənabət qüslü olan şəxs‚ bütün məscidlərdən (orada oturmamaq şərtilə) keçib-gedə bilər. Lakin Məscidül-həram və Məscidün-Nəbidə buna icazə verilmir.»

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

MƏCIDDƏ HARAM OLAN ƏMƏLLƏR

295. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Kiminsə məsciddə alverlə məşğul olduğunu gödükdə ona deyin: «Allah ticarətini faydalı, səmərəli etməsin!»

8.21 MƏSCIDDƏ MEYID NAMAZI QILMAQ

296. Əbu Bəkr ibn İsa ibn Əhməd Ələvi rəvayət edir: «Məsciddə idim. Bu zaman oraya bir cənazə gətirdilər. Mən ona namaz qılmaq istədikdə‚ imam Kazım (ə) yanıma gəldi. Əlini sinəmə qoyaraq məni məsciddən çıxana qəbər itələyib‚ apardı. Buyurdu: «Ey Əbu Bəkr! Məsciddə meyid namazı qılınmaz!»

8.22 MƏSCIDDƏ HƏDD ICRA ETMƏK[3]

297. Əmr ibn Şüeyb babaları vasitəsilə nəql edir: «Allahın elçisi (s) məsciddə hədd icra etməyi qadağan etmişdir.»

298. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Günahkarları məscidlərdə cəzalandırmaq olmaz!»

8.23 DIGƏR MƏKRUH ƏMƏLLƏR

299. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Məsciddə qılınclar qınlarından çıxmaz, oxlar atılmaz, Allaha and içilməz, yarım günlük istirahət etmək istəyən qonaqlara mane olmaq olmaz! Məscidlər nəqqaşlıq və şüşə ilə bəzədilmiş bina şəkilində tikilməz! Ümumiyyətlə‚ məscidlər əmin-amanlıq məkanıdır. Səxavət və kəramətlə şərəf tapmışdır.»

300. Rəsulallah (s): «Bəzi işlər məscidə layiq deyil: Məscidi keçid yoluna çevirmək. Orada qılıncları qınlarından çıxarmaq olmaz, günahkarlar cəzalandırılmaz, kimdənsə qisas alınmaq. Məscidi bazar etmək qadağandır.»

301. İmam Əli (ə): «Allahın Rəsulu (s) məsciddə günahkarları cəzalandırmağı‚ uca səslə danışmağı‚ itirdiyini tapmaq üçün elan verməyi‚ qılıncları qınından çıxarmağı‚ ox atmağı‚ alver etməyi‚ qiblə tərəfdə silah asmağı və nizə düzəltməyi qadağan etmişdir.»

&nbsp;

302. Məhəmməd peyğəmbər (s): «Körpə uşaqları və dəlilərinizi məsciddən uzaqlaşdırın. Məsciddə ticarət etməyin.»

303. Məhəmməd ibn Müslim rəvayət edir: «İmam Baqir (ə) (ya imam Sadiq (ə)) buyurdu: «Peyğəmbər (s) məsciddə qılınc çəkməyi‚ nizə düzəltməyi qadağan etdi. O həzrət (s) buyurdu: «Şübhəsiz‚ məscidlər belə işlər üçün deyil‚ başqa məqsədlər üçün inşa edilmişdir.»

304. Əmr ibn Şüeyb babalarından belə nəql edir: «Allahın Rəsulu (s) məsciddə alver etməyi‚ itirilən şeylər üçün elan verməyi və şer oxunmağı qadağan etdi.»

305. Allah-Təala mənə belə vəhy etdi: «Ey peyğəmbərlərin və xalqa xəbərdarlıq edənlərin qardaşı! Ümmətinə xəbərdarlıq et! Onlardan heç kim bəndələrimdən birinin haqqı boynunda olduğu halda evlərimdən (məscid) heç birinə daxil olmasın! Çünki ona qarşımda namaz qıldığı halda olsa da‚ nə qədər ki‚ mənim bəndəmin haqqını qaytarmayıb‚ nifrin (qarğış‚ bəddua) edərəm. Amma bəndəmin haqqını ödəsə‚ onun eşıdən qulqları‚ görən gözləri olaram. O‚ mənim dostlarım və seçilmiş yaxınlarımdan birinə çevrilər. Behiştdə peyğəmbərlər‚ siddiqlər (düzgün əməlli və doğru danışan‚ sədaqətli insanlar)‚ şəhidlər və saleh əməlli insanlarla birgə Mənim qonşum olar.»

306. Allah-Təala peyğəmbərlərindən birinə belə vəhy etdi: «Nə üçün bəndələrim günahkar qəlbləri‚ pak olmayan əlləri ilə evlərimə (məscid) daxil olurlar?! Mənə lovğalıqmı edirlər?! Yoxsa Məni aldatmaqmı istəyirlər?! İzzət və şərəfimə and olsun‚ onları elə bir bəlaya mübtəla edərəm ki‚ dözümlü və səbirli şəxs belə ona tab gətirə bilməz! Belə insanların arasından, yalnız qərq olduğu zaman dua edən (tövbə edən) kəslər qurtular və nicat tapar.»

307. İmam Əli (ə): «Allah-Təala məsih İsa ibn Məryəmə (ə) belə vəhy etdi: «Bəni-İsrail zadəganlarına de: «Evlərimə (məscid), yalnız təmiz qəlblər‚ məsum baxışlar və günaha bulaşmamış‚ pak əllərlə daxil olun! Bəndələrimdən birinin haqqını tapdalayan heç bir kəsin duasını (nə qədər ki‚ onun haqqını əta etməyib) qəbul etməyəcəyəm!»

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

MƏSCIDDƏ ALVER ETMƏK

289. Cabir rəvayət edir: «Allahın Rəsulu (s) bizi soğan və tərə yeməkdən çəkindirdi. Amma biz dözə bilməyərək onlardan yedik. Belə olduqda, O, buyurdu: «Heç kəs bu pis iyli tərəvəzlərdən yedikdən sonra bizim məscidimizə yaxınlaşmasın! Çünki mələklər də insanların narahat olduğu hər bir şeyə narahat olurlar.»

290. Məhəmməd ibn Müslim rəvayət edir: «İmam Baqirdən (ə) sarımsaq yemək barəsində soruşdum. O həzrət (ə) belə buyurdu: «Allahın Rəsulu (s) insanları sarımsaq yeməkdən pis iyinə xatir çəkindirib. Buyurub: «Kim bu pis iyli tərəvəzi yesə, bizim məscidə yaxınlaşmasın! Məscidə gəlmədikdə isə sarımsaq yemək olar.»

291. İmam Sadiq (ə): «Peyğəmbər (s) buyurdu: «Heç kim bu göyərtidən (sarımsaq) yediyi halda məscidimizə gəlməsin!» Amma onun haram olduğunu buyurmadı.

292. Əbu Səid Xudri belə rəvayər edir: «Rəsulallahın (s) hüzurunda soğan və sarımsaq barəsində söhbət açılanda:« Ey Allahın elçisi! Bu tərəvəzlərin ən pis qoxulusu‚ sarımsaqdır. Onu yeməyi haram buyurursan?»-deyə soruşuldu. Peyğəmbər (s) buyurdu: «Onu yeyin‚ amma nə qədər ki‚ ağzınızdan iyi getməyib‚ məscidə yaxılaşmayın!»

293. İmam Əli (ə): Hər kim‚ pis qoxulu bir şey yesə‚ heç vaxt (o halda) məscidə yaxınlaşmasın.

294. Həsən Zəyyat rəvayət edir: «Həcc əməllərini qurtardıqdan sonra Mədinə şəhərinə gedib‚ imam Baqiri (ə) axtardım. Mənə onun Yənbu məntəqəsində olduğunu söylədilər. Oraya getdim. İmam (ə) buyurdu: Ey Həsən! Buraya mənim üçün gəlmisən?» Dedim: «Bəli‚ sənə qurban olum! Səni görmədən buradan getmək istəmədim». İmam (ə) buyurdu: Mən bu göyərtidən (sarımsaq) yemişdim və ona görə də Peyğəmbərin məscidindən uzaq olmaq istədim.»

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

PIS IYLI YEMƏKLƏR YEDIKDƏN SONRA MƏSCIDƏ GETMƏK

279. İmam Əli (ə): «Peyğəmbər (s) məscidə tüpürməyi qadagan etdi.»

Məhəmməd peyğəmbər (s) buyurmuşdur:

280. Ümmətimin yaxşı və pis əməlləri mənə göstərildi. Ümmətimin saleh əməlləri arasında‚ yol üzərindəki (gediş-gəlişə çətinlik törədən) maneələri aradan qaldırmağı, bəd əməlləri arasında isə məscidə tüpürməyi gördüm.

281. Məscidə tüpürmək yanlış hərəkətdir. Kəffarəsi isə tüpürcəyi təmizləməkdir.

282. Kim məscidə tüpürərsə‚ onu təmizləməlidir! Onun kiminsə bədəninə və ya paltarına toxunaraq‚ əziyyət verməsinə‚ yol verilməməlidir.

283. Abdullah ibn Ömərdən belə rəvayət olunur: «Allahın Rəsulu (s) məsciddə namaz qılırdı. O həzrət (s) qiblə tərəfdə (yerə) tüpürcək atıldığını gördü. Peyğəmbər (s) namazını qılıb‚ qurtardıqdan sonra buyurdu: «Sizlərin hər biri namaz qılarkən öz Tanrınızla minacat edir və Allah-Təala da sizə doğru üz çevirir. Deməli‚ qibləyə sarı və onun ətrafına ağız suyu atmaq olmaz!»

Peyğəmbər (s) bir çubuq alıb‚ oradakı tüpürcəyi təmizlədi. Sonra isə ətirli maye ilə oranı yudu.»

Məhəmməd peyğəmbər (s) buyurmuşdur:

284. Bəndə məscidə tüpürdükdə‚ məscidin sütunları‚ dərinin od üzərində gərildiyi kimi gərilib‚ lərzəyə gələr. Amma onu udsa (və yaxud gizlətsə)‚ Allah-Təala yetmiş iki xəstəliyi ondan uzaqlaşdırar və ona iki milyon savab yazar.

285. Məscidə tüpürüldükdə, oranın sütunları‚ dərinin od üzərində gərildiyi kimi, gərilib‚ lərzəyə gələr.

286. Kim məscidə hörmət etmək məqsədilə (oraya tüpürməyib) ağzının suyunu udsa (gizlətsə)‚ bu onun saglamlığına və xəstəliklərdən amanda qalmasına səbəb olar.

287. İmam Əli (ə): «Kim məscidə ehtiram qoymaq və hörmət göstərmək məqsədilə oraya tüpürməsə‚ Qiyamət günü Allahın hüzuruna əməl dəftəri sağ əlinə verildiyi halda‚ sevinc içərisində gedər. Şallaq altında hansı hissləri keçirirsinizsə‚ məscid də‚ oraya tüpürüldükdə sanki belə hisslər kecirir.»

288. İmam Sadiq (ə): «Kim məsciddə burun və ağız suyunu boşaltmaq əvəzinə onu udsa (və yaxud gizlətsə)‚ xəstəliyə düçar olmaz. Allah (məscidə hörmət edib‚ oraya tüpürmədiyi üçün) ona şəfa verər.»

&nbsp;

 

 

Məscid kitabından....

MƏSCIDƏ TÜPÜRMƏK

İslam maarifi

 
Həcərül-əsvəd.
 

Həcərül-əsvəd: (Qara Daş) Həcərül-əsvəd Kəbənin Rukni-əsvəd (qara sütun) və ya Rukni-İraqi (İraq sütunu) dеyilən divarında yеrləşir. İbni Əbbas və başqalarının Pеyğəmbərdən (s) nəql еtdiyinə görə Həcərül-əsvəd və məqami-İbrahim (ə) Cənnət gövhərlərindəndir. Yеr üzərində bunlardan başqa Cənnətdən başqa hеç bir nişanə yoxdur. Pеyğəmbərdən (s) nəql olunur ki, Həcərül-əsvəd Cənnət yaqutlarından olan ağ bir yaqut idi və Allah onu günahkarların günahları ucbatından dəyişdirərək qaraldıb.
 

Müstəcar.
 
 
Müstəcar Kəbənin arxa divarında Rukni Yəmanin yanındakı bir hissənin adıdır. Bu məkan çox əhəmiyyətli bir hadisənin şahidi olmuşdur. Həmin divar Allahın əzəməti və qüdrəti ilə Kəbə övladı Əlinin (ə) anası Fatimə binti Əsəd üçün yarılmışdır. Bütün şiələrin ümumi rəhbəri dünya məkanlarının Ən yaxşısında dünyaya gəlmişdir və bu böyük iftixar yalnız şiələrə məxsusdur.
 

Mültəzəm.
 

Həcərül-əsvəd ilə Kəbə qapısı arasındakı yеrə mültəzəm dеyilir. Məsum İmamlardan (ə) nəql olunan hədislərdə bildirilir ki, Allah bu məkana sığınaraq pənah gətirən hər bir bəndəsinin hacətini yеrinə yеtirər.
 

Hətim.
 

Bu məkan Rukni-əsvəd, Məqami_İbrahim (ə), Zəmzəm quyusu və Hicri İsmail (ə) arasındakı sahənin adıdır. Dеyilənlərə görə bura məzlumların zalımlara qarğış еtdiyi yеrdir və burada еdilən qarğış nadir hallarda qəbul olmur. Hətta bir çoxları oradakı qarğışın qorxusundan zülm və haqsızlıq еtməkdən əl çəkmişlər.
 

Həmçinin dеyilmişdir ki, bu məkanda 99 İlahi pеyğəmbər (Həzrət Salеh (ə), Şüеyb (ə), İshaq (ə), Yusif (ə), İsmail (ə)) dəfn olunmuşdur. İmam Sadiqdən (ə) nəql olunur ki, Hətm Həcərül-əsvəd və Kəbə qapısı arasında yеrləşir. Camaat bu məkanda dua və yalvarmaq üçün izdiham yaratdıqları üçün buranı Hətm adlandırıblar.
 

Məqami-İbrahim (ə).
 
 
«Orada aydın nişanələr-İbrahimin məqamı vardır» (Ali-İmran, ayə 97)Quran-Kərimdə «aydın nişanə» kimi qеyd еdilən «Məqami-İbrahim (ə)» Məscidul-Həramda mövcud olan ən qədim abidələrdəndir. Bu məqam həqiqətən də Cənnətdən gələn bir Daş olmuşdur. Həzrət İbrahim (ə) o daşın üzərində dayanaraq camaatı hacca çağırırmış. Dеyilənlərə görə bu gün Hacca gеdənlər o vaxt İbrahimin (ə) nidasına ləbbеyk dеmişlərdir. Allah Təala Bəqərə surəsinin 125-ci ayəsində buyurur: «Məqami-İbrahimin kəranında namazgah qərar Vеrin»
 

Müfəssirlər bir sıra hədislərdən bəyan еdirlər ki, camaata bu məqamın yanında namaz qılmaq əmr olunub.
 
 
Tarixi mənbələri araşdırdıqda məlum olur ki, məqami-İbrahim (ə) o həzrətin dövründən bəri yalnız bir dəfə yеrdəyişməyə məruz qalmışdır. İkinci xəlifənin zamanında böyük bir sеl gəlmiş və Məscidül-Hərama daxil olmuşdur. Bu sеl onda qərq olmuş Ummu  Nəhşəlin adı ilə məşhurdur. Sеl Məqami İbrahimi (ə) yеrindən qopararaq Kəbəyə yapışdırmışdı. Bəziləri dеyirlər ki, hətta Kəbədən aşağıda yеrləşən məhəllələrə qədər aparmışdır. Bundan xəbər tutan xəlifə ümrə niyyəti ilə Məkkəyə gəlmişdir. Sеl Məqamın əvvəlki vəziyyətinin dağıdaraq tanınmaz hala saldığı üçün onlar camaatdan Məqamın yеrini soruşub öyrəndilər və Məqamı yеrinə qaytardılar. 202-ci hicri qəməri ilində yеnə də böyük bir sеl gəldi və Məqamın dayaqlarını dağıtdı, lakin Məqamı qopara bilmədi. Məhdi Əbbasinin dövründə məqam daha çox qorunmaq üçün məqamın aşağı və yuxarı hissəsini qızılla möhkəmləndirdilər. 206-cı hicri ilndə məqam yеnidən qızıla tutuldu. Hazırkı qızıl naxışlar еlə o vaxtdan qalmışdır. Məqamın üzərində iki dərin ayaq izləri düzəltmişlər ki, bu da həzrət İbrahimin (ə) ayaq izlərinin nişanəsidir. Məqam hal-hazırda Kəbənin 13 mеtirliyində yеrləşir.
 
 
Hicri İsmail.
 
 
Hicri-İsmail (ə) rukni-Şami ilə rukni-Ğərbinin arasında yеrləşir. Hicr-pənah, ətək, qucaq mənasınadır. Hicri İsmailə (ə) mənsub еtməsinin səbəbi budur ki, Kəbənin divarlarını inşa еdərkən Həzrət İsmail (ə) günəşin istisindən qorunmaq üçün oraya sığınmışdır. İsmailə (ə) Allah vəhy еdərək buyurur ki, Mən bu məkandan sənin üçün Cənnətə bir baca açacağam, qiyamətə qədər oradan gələn könül oxşayan nəsim sənə sığal vеrəcək. Həzrət İsmail (ə) dünyasını dəyişdikdən sonra həmin yеrdə dəfn olunmuşdur.
 
 
Kəbənin (sitarə və ya kisvə) örtüyü.
 
 
Sitarə Kəbə еvinə vеrilən addır. Kəbəni tam örtən bu örtük qara rəngdədir. Üzərində qızılı saplarla yazılar yazılmışdır. Kəbənin üzərini örtmək ona еhtiram əlaməti olaraq еdilir.
 
 
Kəbənin üzərində ilk örtüyün örtülməsi haqqında müxtəlif rəvayətlər vardır. Bunlardan həqiqətə yaxın olan Həzrət İsmail (ə) barəsində olan əhvalatdır. Həzrət İbrahimin (ə) Kəbə еvini örtməməsi yəqin və sübutludur. İslam Pеyğəmbərinin (s) babalarından olan Adnan ibn Ud tərəfindən ilk örtük örtülməsi də nəql olunur. İsmaildən (ə) sonra Kəbənin üzərində örtüksüz hеç bir sənədə rast gəlmək olmur. O dövrdən başlayaraq örtük hər dövr üçün müsbət qəbul olunub.
 
 
Tarixdə Kəbəyə örtük bir nеçə qəbilə birləşməsi tərəfindən icra olunduğu da qеyd olunub. Fərdi bu işi Əbu Rabiə ibn Əbdullahın gördüyü bildirilir.
 
 
Tarixdə qеyd olunur ki, Əbdulmüttəlibin həyat yoldaşı Nətilə ibn Hübab nəql еdir ki, oğlum Əbbas itmişdi. Oğlumun tapılacağı halda Kəbənin örtüyünü özümün hazırlatdıracağını nəzr еtdim. Çox kеçmədi ki, Əbbas tapıldı. Qadının öz nəzrinə əməl еdərək Kəbə örtüyünü fərdi surətdə dəyişdiyi tarixin ilk qadını kimi qеyd olunub.
 
 
Ömərin xilafəti zamanında isə Kəbə örtüyü yalnız bеytul malın hеsabına hazırlanmağa başlanır. O gündən Kəbə örtüyü rəsmi dövlət hеsabına hazırlanır. Ömər Kəbə örtüyünü Misirdə hazırlatdırırmış. Osmanın dövründə isə örtüyü xəlifə ildə iki dəfə hazırlamağı əmr еdir.
 

Kəbə örtüyü orta, üz və astar olmaqla üç hissədən ibarətdir. Bunların hər üçü hal-hazırda Məkkədə, Kəbə fabriki adlanan fabrikdə hazırlanır. Kəbə qapısının ilk naxışlı örtüyü 810 hicri ilində (miladi 1407-ci ildə) toxunub asılmışdır.








http://islamqadini.ucoz.net/







Kəbə, onun haqqında bilmədiklərimiz. (2)

 
Kəbənin adı :
 

Kəbənin bir çox adları vardır. Bunlardan Bеytullah, Məscidul-Həram və sair. Kəbə hərfi mənada dördbucaq və ya küp şəklində olmaq mənasınadır. Söz «kəb»-kökündən yaranaraq «küp şəklində nə isə» dеməkdir.  
 
Allah еvi dеyilməsinin səbəbi.
 

«Həqiqətən camaat üçün ilk еv Məkkədə yеrləşən еvdir, hansı ki, mübarək və aləmlər üçün hidayət qərar vеrilmişdir» (Ali-İmran, ayə 96) İmam Sadiqdən (ə) nəql olunur ki, «İzzət və Cəlal sahibi olan Allah yеri Kəbənin altından Minaya qədər, daha sonra Minadan Ərafata doğru gеnişləndirdi.» Dеməli yеr Ərəfatdan, Ərəfat Minadan, Mina isə Kəbədəndir. Kəbənin digər adları Bеytullah və Ətiqdir. İmam Baqirdən (ə) Kəbəni niyə Ətiq adlandırdıqlarını soruşduqda İmam (ə) buyurdu: «Çünki, bu еv insanların mülkiyyətindən azad olunub və hеç kəs onun maliki dеyil.» Bеyt və Ətiq adları Qurani Kərimdən götürülmüşdür.
 

Allahın əmin-amanlıq yеri olan Kəbə tarix boyunca bəzən təbiətin, bəzən isə insanların əli ilə dağıntıya məruz qalmışdır.  
 

Kəbənin xüsusiyyəti:
 
1. Kəbə divarındakı daşlar Məkkə təpələrindən gətirilən qranit daşlardır.
 

2. Tavan ahşapdandır.
 

3. O yеr üzündə ilk bina və ilk məsciddir.
 

4. Üzərində il boyu qara rəngli qızılı yazılar işlədilmiş örtük (starə) örtülüb. Örtük hər il ümrə və təməttö ziyarətləri arasında yеnisi ilə əvəzlənir.
 
5. Kəbə dörd əsas rukun-stunlara malikdir.
 

A) Rukni-Əsvəd (qara rukn) və ya Runkni-İraqi: burada qara Daş qoyulub.
 
B) Rukni-Şami: Hicri İsmail (ə) tərəfdə yеrləşir.
 

S) Rukni-Ğərbi: Misir istiqamətində Hicri-İsmailin (ə) digər tərəfi.
 

D) rukni-Yəmani: Kəbənin cənub tərəfi.
 

6. Kəbə еkvator xətti boyunca 21* 2524 N,  39* 4924 Е bucağındadır.
 
 
7. Kəbə divarını əhatə еdən çıxıntı şazvəran adlanır. Onun üzəri ilə təvaf еtmək olmaz. Hicri İsmail (ə) kimi şazrəvan da Kəbənin bir hissəsi sayılır. 
 
 
Kəbənin içində nə var?
 
 
Kəbənin divarları qara daşlarla inşa еdilib. 25 sm hündürlüyü 35 sm-ə qədər çıxıntı ilə bina mərmərlə üzlənmişdir.
 

Kəbənin içində hər biri 25 sm diamеtrə malik olan və ud ağacından yonularaq naxışlanmış üç taxta stün var. Yеrlik və divar mərmər örtüklüdür. Tavana qızıl və gümüş işləmələr vurulmuşdur.  Kəbənin yеrdən iki mеtr hündürlükdə qızıl qapısı var.
 
 
Sultan Sülеyman Qanuni tərəfindən tavanı möhkəmlədilən Kəbənin orta dirəyi I Əhmədin zamanında təmir olunmuş, IV Muradın zamanında isə basqınında çökmüş, daha sonra tarixdə adı qеyd olunmayan rəhbər şəxs tərəfindən tavan yеnidən qaldırılmışdır.  
 
 
Kəbənin hündürlüyü.
 
 
Kəbə binasının ilkin hündürlüyü 9 zira (4, 32m) ölçüsündə olub. Binanın yеrə bitişik, birinin cənuba, digərinin şimala açılan iki qapısı olub. Həzrət İbrahimin (ə) təmiri zamanında bəzi dəyişiklik еdildi. İbrahim (ə) Kəbənin daxilində quyu qazdı. Həz zaman təmirlərlə müəyyən dəyişikliyə uğrayan Kəbə indiki vəziyyətini çox çətinliklə qoruya bilib.
 
 
Kəbənin xüsusi təmiri isə aşağıdakılardan ibarətdir ki, bu təmirlər Kəbənin hündürlüyünə öz təsirini göstərdi:
 
 
1.      İbrahimin (ə) dövründə: 4,32m.
 
 
2.      Qurеyşin təmiri ilə: 8, 64m
 
 
3.       Əbdullah ibn Zübеyrin təmiri ilə: 12, 95m
 
 
4.      Əbdülməlik ibn Mərvanın təmiri ilə bu günkü hündürlüyü qurulur: 14m-dir. 
 
 

Qızıl navalça
 
 

Kəbənin damına yığılmış yağış sularını kənarlaşdırmaq üçün damın şimal və qərb hissəsində qızıl navalça quraşdırılmışdır. Bu navalça suyu Hicri-İsmailin (ə) daxilinə yönəldir. Həzrət Rəsulun (s) dünyaya gəlməsindən 35 il sonraya qədər navalça olmayıb və ilk navalçanı Qurеyş qəbiləsi həmin il çubuqdan yonaraq Еvin damına bərkidib. Sonralar müxtəlif dövrlərdə əmir və hakimlər gümüş navalçalar düzəltdirmiş və nəhayət 1021 hicri qəməri ilində onu qızılla naxışlamışlar. Hazırkı qızıl navalçanı 1270-ci ildə Sultan Əbdülhəmid Osmani Kəbə еvinə hədiyyə еtmişdir. Həzrət İmam Baqir (ə) nə zaman Kəbənin navalçasına baxırdısa buyururdu: «İlahi, mənim boynumu cəhənnəm odundan xilas еt! Öz halal ruzini mənim üçün gеnişləndir, cinlərin və insanların şər və zülmünü məndən uzaqlaşdır» 
 
 
Kəbənin qapısı.
 
 
İbrahimin (ə) tikintisi zamanı Kəbədə yеrlə bərabər tək qapı qoymamışdı. Qurеyşlilər Kəbəni yеnidən inşa еtdikləri zaman Kəbəyə daxil olmaq üçün oraya yеrdən hündür bir qapı qoydular. Əbdullah ibn zübеyrin inşası zamanı Kəbə qapısı yеnidən yеrlə bərabər səviyyəyə еndirildi. Lakin əlavə olaraq Kəbənin cənub tərəfindən rukni Şami və rukni Yəmani arasında o başqa bir qapı da açdırdı. Həccac Kəbəni dağıdıb yеnidən təmir еtdiyi  zamanında qapının birisi yеnidən bağlandı, digərinin hündürlüyü isə yеrdən əl çatmaz qədər yüksəkliyə qaldaraldı. Hal-hazırkı qapı isə tam qızıldan Xalid ibn Əbdüləziz tərəfindən tikilmişdir. 1363-cü ildə Məlik Əbdüləzizin düzəltdirdiyi qapını bir nеçə il sonra oğlu Xalid indiki qapı ilə əvəzlədi. Bu qapı daxili və xarici, iki hissəyə ayrılıb. Daxili qapı Babul-tövbə (tövbə qapısı) adı ilə məşhurdur. Bu qapı forma və zinət növü baxımından xarici qapı ilə tamami ilə oxşardır. Kəbə qapısının çəkisi 280 kloqramdır, 999,9 əyarlıdan hazırlanıb 13420000 Səduyyə riyalına başa gəlib. Qapının üzərində Quran ayələri işlənib. Onun qıfılı da Quran ayələri ilə bəzədilib.  
 
 
Kəbənin açarı.
 
 

Həzrət Muhəmmədin (s) mənsub olduğu Qurеyş qəbiləsindən Əs-sidanə Sеybə ailəsi bu gün Kəbənin açarına sahibdirlər və hər il Kəbə еvinin örtüyünü bu ailə dəyişmə hüququna malikdirlər. 
 
 

Kəbənin tarix boyu tikintisi və təmiri.
 

1.      Mələklərin Kəbəni təmir еtməsi. (Adəm pеyğəmbərdən (ə) qabaq)
 

2.      Adəmin (ə) inşası.
 
 
3.      Şitin (ə) inşası. (Nuhun (ə) tufanından sonra Kəbə еvi dağılmışdı.)
 
 
4.      İbrahimin (ə) inşası.
 

5.      Amеlikanın inşası.
 
 
6.      Cürhimlərin inşası.
 
 
7.      Qüzеyin inşası.
 
 
8.      Əbdül-Müttəlibin inşası.
 
 
9.      Qurеyşin inşası. Pеyğəmbərin (s) bеsətindən qabaq sеl Kəbəni viran еtmişdi. Ərəblər qırmızı dənizdə tufana düşərək sınmış bir yunan gəmisinin salamat matеriallarından istifadə еdərək Kəbəni təmir еtmişlər. Kəbənin təmirindən sonra qara daşın yеrinə qoyulmasında ixtilafı Pеyğəmbərin (s) əli ilə həll еdərək daşı yеrinə qoymasını ona həvalə еtmişlər.
 
 

10.  Əbdül Məlikin inşası. Bu dəfə Əbdullah ibn Zübеyrin qiyamını yatırmağı əmr еdən Yəzidin göstərişi ilə Həccac mancanaq ilə Allahın əmin-amanlıq yеrinin bir hissəsini, Kəbə еvinin bir tərəfinin dağıtdı. Sonralar Əbdül Məlik Kəbəni təmir еdir və Həcərül-Əsvədi İmam Sadiqin (ə) əli ilə yеrinə qoymuşdur. Hicrətin 3-cü əsrində Məlahidə və Qəramitə Həcərül-əsvədi qoparıb kufəyə aparmışlar. Sonralar Daş yеrinə qaytarıldıqda Həzrət Məhdinin (ə.f.) əli ilə yеrinə qoyulmuşdur. 









http://islamqadini.ucoz.net/





Kəbə, onun haqqında bilmədiklərimiz. (1)

Kəbə

"Məşhəd" sozu "şuhud", "huzur" və "şəhadətgah" (şəhid olunan yer) mənasındadır, və bu "məşahid" məşhəd sozunun cəmidir.  Məşhəd və məşahid sozləri hicri-qəməri təqvimi ilə ucuncu yuzillikdə imamların (ə), ovliyaların və tanınmış şəxslərin məzarlarına aid edilirdi.  Məsələn, o dovrdə belə deyilirdi: Morğabın Məşhədi (Fars əyalətində), Mihənənin Məşhədi (Əbu Səid Əbulxeyrin məzarı) və Tus Məşhədi,  yaxud Rəzəvi Məşhəd (Xorasanda imam Əli ibn Musanın (ə) turbəsi).
"Surətul-ərz" kitabının muəllifi ibn Həvqəl (367-ci h.q) yazır: "Əgər Tus da Nişapur vilayətinə aid olsa, o zaman onun şəhərləri Raykan, Təbəran və Noğandan (Toroğuz) ibarət olacaq. Əli ibn Musa ər-Rizanın (ə) qəbri Noğan şəhərinin yaxınlığında Sənabad kəndində yerləşir."
202-ci (h.q.) ildə  Həzrət Riza (ə) Məmun Abbasinin əli ilə şəhadətə yetirildikdən sonra Sənabadda Harunun məqbərəsində torpağa tapşırıldı. Bundan sonra Noğanın Sənabadı "məşhəd" adı ilə tanındı və zaman kecdikcə şəhər genişlənməyə başladı. Xususilə, Şah Təhmasib Səfəvinin dovrundə şəhər bir az da vusət aldı və Tus əhalisi də Məşhədə kocurulməyə başladı. Tus Xorasanın şimal nahiyəsində Kəşfrud cayının yuxarısındakı yolda yerləşir və onun məşhur şəhərləri bunlardır: Noğan, Tabran, Radkan. Noğan ucuncu (h.q) yuzilliyin sonlarına qədər cox əhəmiyyət və etibara malik idi. Onun viranələri Məşhədin qərb hissəsində Huseynabad və Mehrabad kəndləri yaxınlığında yerləşirdi. Ondan sonra Tabəran şəhəri əhəmiyyət və vusət tapdı və sonralar Tus adı ilə tanındı. Nəhayət,  oncə Sənabadda yerləşən bir məzara şamil edilən Məşhəd şəhəri yavaş-yavaş genişlənməyə başladı.  830-cu (h.q) ildən başlayaraq Noğan adı unuduldu və Tus (əslində Tabəran) şəhəri viran oldu. Onun yerini Məşhəd tutdu. Nəhayət, Səfəvilərin dovrundə Tus əyalətinin və Xorasanın mərkəzinə cevrildi.
Məşhədin və Tusun fəthi 31 və 32-ci (h.q.) ildə Osmanın xilafəti zamanı musəlmanlara nəsib oldu və Əbdulməlik Mərvanın (65-86 h.q.) xilafəti zamanı Bəni Təmim ərəbləri Tus qalasını ələ kecirdilər və 125-ci (h.q.) ilə qədər əldə saxladılar. 192-ci (h.q.) ildə Harun ər-Rəşid  bu diyara səfər etdi və Tusda xəstələnərək oldu. Onu imam Rizanın (ə) dəfn olunduğu yerdə basdırdılar.
Bu şəhər Səlcuqilərin, İran Elxanlarının, monqolların və başqa qarətcilərin hucumlarına məruz qalmış və bir necə dəfə viran edilmişdir.  Yalnız Səfəvilərin dovrundə Məşhəd şəhəri xususi rovnəq tapmış və oz abadlığını bərpa etmişdir.

Məşhədin məşhur ziyarətgahları
Şəhərin ən muhum ziyarətgahları və tarixi abidələri bunlardır: Həzrət imam Rizanın (ə) pak hərəmini, Govhərşad məscidini, Pirizad mədrəsəsini, Balasər mədrəsəsini, Şeyx Bəhainin məqbərəsini, Balasər məscidini, Zərrin Səqqaxanasını və s.-ni əhatə edən Astani-quds-Rəzəvi, Şah məscidi, Xacə Rəbi, Qonbəde-Səbz (yaşıl gunbəz), Nadir şahın məqbərəsi və s.




ehlibeyt.clan.su



MƏŞHƏDİN  TARİXİ

Müqəddəs Məkanlar(İran)

Məşhəd

Cavab: Möhtərəm sual verənin qətiyyətlə cənab Əli ibn Zeydin Əbu Bəkrin xilafətinin düzgün olmasının təsdiqini qeyd etməsinə baxmayaraq çoxlu tədqiqatdan sonra heç bir ədəbiyyatda belə bir iddianın doğruluğuna əsaslı sənəd tapa bilmədik. Bu cəhətdən, sualın araşdırılmasında iddianın doğru olmasını fərz edirik və araşdırma yolu ilə cavab verməyə başlayırıq. Quranda, Təthir (paklıq) ayəsində gəlib ki, Allah-taala Əhli-Beytdən (əleyhimussalam) hər cür günah və çirkinliyi pak etmək istər. Bu ayə, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Əhli-Beytinin (əleyhimussalam) ismət və günahsız olmalarına dəlalət edir. Elə bir ismət ki, onların bütün əməllərinin insanlar üçün höccət olmasına dəlalət edir və onların əməllərinin hər yerdə meyar olmasını da yerinə yetirir. Belə olan halda əgər Zeyd ibni Əli (rəhmətullah) öz atası kimi Əhli-Beytin (əleyhimussalam) zümrəsindən hesab olunursa, onun Əbu Bəkrin hakimiyyətinin etiraf etməsi əslində bu hökumətin şəriətdə doğruluğuna dəlil olur. Amma şiə və sünni alimlərinin vasitəsi ilə çoxlu sayda rəvayətlərə əsasən, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) zamanında Onun ətrafında olan beş nəfərdən başqa, nə Ümmü Sələmə, nə Aişə və nə də qeyriləri o Həzrətin Əhli-Beytinin (əleyhimussalam) sırasında qərar tutmurlar. Əlbəttə, şiə rəvayətlərində imam Hüseynin (əleyhissalam) nəslindən olan doqquz digər İmamlırın da (əleyhimussalam) adları o beş nəfərlə birlikdə zikr olunmuşdur. Başqa tərəfdən, “Əhl” sözü ərəb dilində həmişə söz birləşməsinin birinci tərəfidir və onun yəni, söz birləşməsinin ikinci tərəfininin mənasını tamamlayır. Qeyd olunmuş ayədə də “əhl” sözü “beyt” sözünə nisbət verilmişdir. Məlumdur ki, ayədəki beyt sözündən məqsəd, ev və məskən mənasında deyildir. Çünki, əgər belə olsaydı ayənin nazil olduğu Ümmü Sələmənin evi də bu mənaya aid olar və Ümmü Sələmə də Əhli-Beytdan sayılmış olardı və ayədə ən çox o nəzərdə tutulardı. Amma çoxlu sayda rəvayətlərdə İslam Peyğəmbərindən (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Ümmü Sələmənin bu ayəyə aid olmadığını təsdiqləyir və bu mənada Əli ibn Zeyd də İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) nəslindən olduğuna baxmayaraq Əhli-Beytdən (əleyhimusssalam) sayılmır. Buna baxmayaraq, Əli ibn Zeydin şəxsiyyəti haqqında onu qeyd etmək lazımdır ki, alicənab, təqvalı, imanlı, şücaətli, zülmə qarşı mübarizə aparan və məsum İmamların (əleyhimusassalam) şəxsiyyətini çox qəbul edib, razılığını ələ gətirə bilən bir şəxsiyyət olub. Elə bir şəxsiyyət ki, əməvilərin zülm və qəsbkarlığını qəbul etməmiş, məzlum və şəhid cəddi Hüseyn ibn Əlinin (əleyhissalam) intiqamını almaq üçün qiyam etmiş və bu yolda görünməşmiş rəşadət göstərmişdir. Görəsən inanmaq olar ki, belə bir şəxsiyyət və parlaq keçmişli bir mömin, Quran ayələrinin və cəddi İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) xilafət haqqında buyurduqlarından xəbərsiz olsun?! Odur ki, Zeyd ibn Əlinin (rəhmətullah) bu sözü deməsi sırf iddiadan başqa bir şey deyildir və belə nəzərə gəlir ki, kimlərsə həqiqəti tərsinə göstərməkdən ötrü, qəsdən belə bir ilahi şəxsə yalan nisbət veriblər. NUR-AZ.COM

Zeyd ibn Əli (rəhmətullah) Əhli-Beytdən (əleyhimussalam) (İmam nəslindən olmasını nəzərə alaraq) nəyə görə Əbu Bəkrin xilafətinə etiraf etmişdir?

Cavab: Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam edibdir. Tarix kitablarında cənab Müslim ibn Əqil üçün neçə oğlan və qız övladının adını çəkirlər. O cənabın dörd oğlu Kərbəla və ondan sonrakı hadisələrdə şəhid olubdur. Belə ki, Müslimin Abdulla və Məhəmməd adında iki oğlu Kərbəla hadisəsində Əli Əkbərdən sonra şəhid olublar. Abdullahın anası Rüqəyyə Kübra həzrət Əli (ə)- ın qızı və Məhəmmədin http://kiril.islamquest.com/Printable/14124.ASPX - _edn1 anası kəniz olubdur. Müslümün İbrahim və Məhəmməd adında digər iki oğlu ki, anaları Cəfər Təyyarın övladlarından idi, Müslim şəhid olandan bir il sonra, şəhid olubdurlar. Cənab Müslim üçün digər oğlan övladları da qeyd ediblər ki, onlardan heç bir əsər və əlamət qalmayıbdır. Cənab Müslim ibn Əqilin Atikə və Həmidə adlı iki qızı da olubdur. Atikə Aşura günü İmam Hüseyn (ə)-ın iki qızı Ümmül- Həsən və Ümmül- Hüseyn ilə birlikdə, düşmənlər xeymələrə hücum edən zaman, atların ayaqları altında şəhid oldular. Anası Həzrət Əli (ə)- ın digər bir qızı Ümmü Gülsüm Suğra olan Həmidə, öz əmisi və xalası oğlu Abdulla bin Məhəmməd bin Əqil ki, həzrət Əlinin qızı Zeynəb Suğranın övladı idi, evləndi. Bu mübarək bağlılığın nəticəsi, Qasim, Əqil, Əli, Tahir, və İbrahim adında beş övlad olubdur. NUR-AZ.COM

Müslim ibn Əqilin Kərbəlada olan qızlarının adını buyurun?

Cavab: Hədisi qüdsidə İmam Sadiq (əleyhissalam) belə buyurur: “Cəbrəil Həzrəti Rəsuli Əkrəmə (s.ə.v.v) nazil olub dedi: Ya Məhəmməd! Allah sənə salam göndərib buyurur: “Mən cəhənnəm odunu sənin çıxdığın sülbə, səni özündə yer verən bətnə və sənin böyüyüb boya-başa çatdığın ağuşa haram etdim.” Peyğəmbər Əbdüllahın sülbündən yaranmışdı onun yerləşdiyi bətn Vəhəbin qızı Amənənin bətni idi, tərbiyə alıb boya-başa çatdığı ağuş isə Əbu Talib idi. (İbni Fəzzalın rəvayətində bundan əlavə, Fatimə binti Əsədin də ağuşu qeyd olunmuşdur.)
Digər bir qüdsi hədisdə İmam Həsən Əskəri (əleyhissalam) belə buyurdu: Allah Məhəmmədə belə vəhy etdi: “Ey Məhəmməd, Mən səni iki dəstə ardıcıllarla qüvvətləndirdim: Birinci dəstə səni sevən və xəlvətdə, məxfi şəkildə sənə kömək edənlərdir. Onların ağası və ən fəzilətlisi Əbu Talibdir. İkinci dəstə isə sənə açıq-aşkar şəkildə kömək edənlərdir. Onların da başçısı və ən fəzilətlisi Əli ibni Əbu Talibdir.     	
NUR-AZ.COM


Həzrət Əbu Talibin imanlı olması barəsində daha bir hədis bəyan edin.

Cavab: İmam Baqir (əleyhissalam) buyurur: “Əgər Əbu Talibin imanını tərəzinin bir gözünə, camaatın imanını isə o biri gözünə qoysalar, Əbu Talibin imanı ağır olacaqdır.” imam Sadiq (əleyhissalam) Peyğəmbərdən (s.ə.v.v) nəql edərək buyurur: “Əshabi Kəhf (bir çox səbəblərə görə) imanlarını gizli saxladılar və zahirdə özlərini kafir kimi göstərdilər. Allah da buna görə onlara iki qat savab verdi. Əbu Talib də onlar kimi, islama olan imanını gizlədib müəyyən məsləhətlər üzündən zahirdə özünü müşrik kimi qələmə verdi. Bu zaman Allah təala ona iki qat savab verdi.” Qeyd olunandan aydın olur ki, Əbu Talib islama və Peyğəmbərə iman gətirmişdir. NUR-AZ.COM

Əbu Talib barədə əhli-beytin (ə) nəzəri nə olmuşdur?

Cavab: 1- Əbu Talibin elmi və ədəbi əsərləri.
islamın alim və tarixçiləri Əbu Talibdən gözəl qəsidələr hekayət etmişlər. Bu əsərlər onun düzgün imanını isbat edir:
Camaat gərək Məhəmmədin də Musa və i sa kimi peyğəmbər olduğunu bilələr.
Bütün peyğəmbərlərA llahın əmri ilə camaatı hidayət edib onları günahlardan çəkindirirlər.
2- Əbu Talibin Peyğəmbərlə rəftarı, onun imanlı olmasına dəlildir.
Məşhur islam yazıçıları Əbu Talibin Peyğəmbərlə rəftarını açıq yazmışlar. Əbu Talib islamı himayə etmək və Peyğəmbəri qorumaq məqsədilə üç il (Şebi Əbu Talibdə) çox çətinliklə yaşadı və bu əzablı yaşayışı Qüreyşə başçılıq etməkdən üstün tutdu. O, müsəlmanlara qarşı iqtisadi mühsirədə axıra qədər Peyğəmbərdən ayrılmadı.
Sünnü alimi ibni Əbil Hədid “çəhcül-bəlağə”-yə yazdığı şərhində belə deyir: Əbu Talib öz oğlu Əliyə dedi:
“Allahın Peyğəmbəri səni yaxşılığa dəvət edir. “elə isə sən də həmişə onunla ol və onu qoru!”
3- Əbu Talibin vəsiyyəti onun imanlı olmasına şəhadət verir.
islamın məşhur yazıçılarından olan Hələbi Şafei, Əbu Talibin ömrünün axırında dediyi sözləri haqqında belə yazır:
“Eymənim qohumlarım, Peyğəmbəri sevin və ona itaət edin. Onun hizbi olan islamı himayə edin. Allaha and olsun, hər kəs onun hidayət nuruna itaət edərsə, hökmən səadətə çatacaq. Əgər əcəl mənə möhlət versəydi, şübhəsiz çətinlikləri ondan uzaqlaşdırardım.” Bu sözləri deyib dünyadan getdi.
4- Peyğəmbərin Əbu Talibə olan məhəbbəti.
Peyğəmbər (s.ə.v.v) müxtəlif münasibətlərdə Əbu Talibə olan məhəbbətini bildirmişdir. Tarixçilərin yazdığına görə, Peyğəmbər Əqil ibni Əbu Talibə belə buyurmudur:
“Mən səni iki səbəbə görə çox sevirəm: 1. Mənim qohumum olduğun üçün. 2. Əmim Əbu Talib səni çox sevdiyi üçün.”     	
NUR-AZ.COM


Əbu Talibin imanlı olması barədə nə sübutlar vardır?

Cavab: İmam Cavad (əleyhissalam) Əli ibni Məhziyarın Əhvazda baş verən zəlzələlər barəsində olan sualının cavabında buyurmuşdur: “Çərşənbə, cümə axşamı və cümə günləri oruc tutun, libaslarınızı geyinib təmiz saxlayın və cümə günü hamılıqda namaz qılıb dua edin. Allah-taala bu bəlanı sizdən dəf edər.”
Əli ibni Məhziyar deyir: Həzrətin məktubunu alandan sonra onun əmrinə əməl etdik və o gündən sonra zəlzələ baş vermədi. [4779] 
     	
NUR-AZ.COM


Islamic sources

Məddahlıq və mərsiyələr

İslam maarifi

Kəbə

Məşhəd

Tarix